· According to the World Cancer Research Fund International, in 2018 there were an estimated 2.09 million new breast cancer cases around the world.

· According to the World Health Organization, in 2018 there were an estimated 3091 new breast cancer cases in Sri Lanka and it is 13.1% of all cancer patients. Also in Sri Lanka, the most common cancer is breast cancer.

Breast cancer awareness ribbon color: Pink

Breast cancer awareness month: October

What is breast cancer?

Simply breast cancer is a malignant tumor that starts in the cells of the breast. Usually women are more prone to breast cancer, but men can get it too.

There are many types of breast cancers,

1. Ductal Carcinoma In Situ (DCIS)

This a type of non-invasive cancer. Cancer cells occur in the lining of the breast milk duct. DCIS is treatable, but if untreated, it can spread into the surrounding breast tissue.

2. Invasive Ductal Carcinoma (IDC)

The most common type of breast cancer. Cancer cells occur in the milk ducts and spread into other parts of the breast tissue.

3. Inflammatory Breast Cancer

Fast-growing breast cancer type. Cancer cells occur in the skin and lymph vessels of the breast.

4. Metastatic Breast Cancer

Type of breast cancer which spread to other parts of the body, including lungs, the liver, bones, and brain.

5. Other specific types of breast cancer

Causes of breast cancer

· Gender – Being a woman is the main risk for breast cancer.

· Age – The risk of getting breast cancer increases with age.

· Genetic risk factor – breast cancers are linked to inherited changes in certain genes.

· Family history – women whose family, mother or sister has breast cancer.

· Menstrual periods – women who began having periods early (before age 12) and women who have stopped menstruating due to old age (after age 55).

· Having kids – Women who gave a birth for the first time after age 35 and women without children.

· Breastfeeding – the women who did not breastfeed.

Symptoms of breast cancer

· New lump in the breast or underarm.

· Thickening or swelling of the part of the breast.

· Irritation or dimpling of breast cancer.

· Redness or flaky skin in the nipple area or the breast.

· Pulling in of the nipple or pain in the nipple area.

· Nipple discharge other than breast milk, including blood.

· Any change in the size or the shape of the breast.

· Pain in any area of the breast.

Treatment for breast cancer

· Surgery – The most common treatment for breast cancer. Removing the tumor and nearby margins.

· Radiotherapy – Uses high energy rays to kill cancer cells.

· Chemotherapy – Uses a combination of drugs to destroy cancer cells or slow down the growth of the cancer cells.

· Hormonal therapy – hormone therapy drugs such as blockers or inhibitors.

පියයුරු පිළිකා

· ලෝකපිළිකා පර්යේෂණ අරමුදලට අනුව, 2018 දී ලොව පුරා නව පියයුරු පිළිකා මිලියන 2.09 ක් වාර්තා වී තිබේ.

· ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට අනුව, 2018 දී ශ්‍රී ලංකාවේ නව පියයුරු පිළිකා රෝගීන් 3091 ක් වාර්තා වී ඇති අතර එය පිළිකා රෝගීන්ගෙන් 13.1% කි. ශ්‍රී ලංකාවේද වඩාත් සුලභ පිළිකාව වන්නේ පියයුරු පිළිකා ය.

පියයුරු පිළිකා පිළිබඳ දැනුවත් රිබන් වර්ණය: රෝස

පියයුරු පිළිකා පිළිබඳ දැනුවත් කිරීමේ මාසය: ඔක්තෝබර්

පියයුරු පිළිකා යනු කුමක්ද?

හුදෙක් පියයුරු පිළිකා යනු පියයුරු වල සෛල වලින් ආරම්භ වන මාරාන්තික පිළිකාවකි. ප්‍රධාන වශයෙන් පියයුරු පිළිකා කාන්තාවන් තුළ දක්නට ලැබෙන නමුත් පිරිමින්ටද එය තිබිය හැකිය.

පියයුරු පිළිකා වර්ග බොහොමයක් තිබේ,

1. Ductal Carcinoma In Situ

මෙය ආක්‍රමණශීලී නොවන පිළිකා වර්ගයකි. මව්කිරි නාල වල පිළිකා සෛල ඇතිවේ. මෙම පිළිකා ඇති ස්ථානයට බෙහෙවින් ප්‍රතිකාර කළ හැකි නමුත් එය ප්‍රතිකාර නොකළහොත් එය අවට පියයුරු දක්වා පැතිර යා හැකිය.

2. Invasive Ductal Carcinoma (IDC)

පියයුරු පිළිකා වල වඩාත් සුලභ වර්ගයකි. පිළිකා සෛල කිරි නාල වල ඇති වන අතර පියයුරු පටක වල අනෙකුත් කොටස් වලටද ව්‍යාප්ත වේ.

3. Inflammatory Breast Cancer

වේගයෙන් වර්ධනය වන පියයුරු පිළිකා වර්ගයකි. පියයුරු වල සම හා වසා ගැටිති වල පිළිකා සෛල ඇතිවේ.

4. Metastatic Breast Cancer

පෙනහළු, අක්මාව, අස්ථි සහ මොළය ඇතුළු ශරීරයේ අනෙකුත් කොටස් වලට පැතිරෙන පියයුරු පිළිකා වර්ගයකි.

5. තවත් විශේෂිත වර්ග කිහිපයක්

පියයුරු පිළිකාඇතිවීමටහේතු

· ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය- පියයුරු පිළිකා ඇතිවීමේ ප්‍රධාන අවදානම කාන්තාවක් වීමයි.

· වයස- වයස සමඟ පියයුරු පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම වැඩිවේ.

· ජානමය අවදානම් සාධකය – පියයුරු පිළිකා ඇතැම් ජානවල උරුම වූ වෙනස්කම් සමඟ සම්බන්ධ වේ.

· පවුල්ඉතිහාසය – පවුලේ මව හෝ සහෝදරිය පියයුරු පිළිකා ඇති කාන්තාවන්.

· ඔසප්කාලය – මුල් අවදියේ වයස අවුරුදු 12 ට පෙර ආරම්භවූ කාන්තාවන් සහ මහලු විය හේතුවෙන් ඔසප් වීම නැවැත්වූ කාන්තාවන් (වයස අවුරුදු 55 ට පසුව).

· දරුවන් ලැබීම – වයස අවුරුදු 35 න් පසු පළමුවරට දරු ප්‍රසූතිය කළ කාන්තාවන් සහ දරුවන් නොමැති කාන්තාවන්.

· මව්කිරිදීම – මව්කිරි නොදුන් කාන්තාවන්.

පියයුරු පිළිකා රෝග ලක්ෂණ

· පියයුරු හෝ අත යට නව ගැටිත්තක්.

· පියයුරු කොටස  ඉදිමීම.

· තනපුඩු ප්‍රදේශයේ හෝ පියයුරු වල රතු පැහැය.

· තනපුඩු ප්‍රදේශයේ වේදනාව.

· රුධිරය ඇතුළුව මව්කිරි හැර තනපුඩු විසර්ජනය.

· පියයුරුවල ප්‍රමාණය හෝ හැඩයේ වෙනසක්.

· පියයුරුවල ඕනෑම ප්රදේශයක වේදනාව

පියයුරු පිළිකා සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීම

· සැත්කම්- පියයුරු පිළිකා සඳහා වඩාත් පොදු ප්‍රතිකාරය. ගෙඩියක් සහ අවට ආන්තිකයන් ඉවත් කිරීම.

· විකිරණ චිකිත්සාව – පිළිකා සෛල විනාශ කිරීම සඳහා අධි ශක්ති කිරණ භාවිතා කරයි.

· රසායනික චිකිත්සාව – පිළිකා සෛල විනාශ කිරීමට හෝ පිළිකා සෛල වර්ධනය මන්දගාමී කිරීමට ඖෂධ සංයෝගයක් භාවිතා කරයි.

· හෝමෝන චිකිත්සාව – අවහිර කරන්නන් හෝ නිෂේධක වැනි හෝමෝන චිකිත්සක  ඖෂධ.